Mάθημα 2ο: H ανάδυση της Μεταμοντέρνας σκέψης

Πώς αντιλαμβανόμαστε, κρίνουμε, αποδεχόμαστε, νοηματοδοτούμε και αλλάζουμε τον κόσμο γύρω μας μέσα από τις δικές μας παραστάσεις; Τί συνιστά τη “νέα προσέγγιση” των πραγμάτων που συναντάμε στη μεταμοντέρνα σκέψη;

Στην περίπτωση της αρχιτεκτονικής, τί βλέπουμε και τί καταλαβαίνουμε όταν βρισκόμαστε μπροστά από ένα κτήριο, ή όταν παρατηρούμε τα σχέδιά του; Πώς η αρχιτεκτονική δημιουργεί τους δικούς της επικοινωνιακούς κώδικες και αποδέχεται -ή απορρίπτει- την κουλτούρα της μάζας;

Το δεύτερο μάθημα ξεκίνησε με μία αναφορά-αποχαιρετισμό σε έναν από τους πατέρες της μεταμοντέρνας σκέψης, στον Ιταλό συγγραφέα, κριτικό της λογοτεχνίας και φιλόσοφο Umberto Eco. Ο Εco έφυγε πρόσφατα από τη ζωή αφήνοντάς μας ένα έργο που έθεσε και, σε μεγάλο βαθμό, απάντησε τα παραπάνω ερωτήματα. Με βιβλία όπως “Το Ανοικτό ‘Εργο” (Opera aperta, 1965) και την “Απούσα Δομή” (La Struttura Assente, 1968), ο Eco πραγματοποίησε μία εκτενή σημειολογική συνεισφορά στην αρχιτεκτονική. Το φιλοσοφικό του έργο και ταυτόχρονα το ενδιαφέρον του για τη λαϊκή κουλτούρα, που εκφράστηκε κυρίως μέσα από το λογοτεχνικό του έργο, συνέστησαν τα θεμέλια του ανερχόμενου μεταμοντέρνου κόσμου.

Umberto Eco 2.jpg — Umberto Eco, *Το Ανοικτό ‘Εργο (Οpera Aperta)*, 1965

Umberto Eco 3-

Η Βιβλιοθήκη ή o λαβύρινθος του οικοδομήματος. Umberto Eco, To όνομα του ρόδου (Il nome della Rosa), 1980

Το δεύτερο μέρος του μαθήματος εστίασε στον κυρίοτερο εκπρόσωπο της μεταμοντέρνας αρχιτεκτονικής σκέψης, τον Robert Venturi. Mε το μανιφέστο του Μεταμοντέρνου “Πολυπλοκότητα και Αντίφαση στην Αρχιτεκτονική” (Complexity and Contradiction in Architecture) το 1966, o Venturi αντιμετωπίζει την αρχιτεκτονική ως έναν πυκνωτή αντιφατικών, ιερόσυλων, εικονολατρικών και εικονοκλαστικών συμβόλων που έχουν τις ρίζες τους στο παρελθόν και επαναπροσδιορίζονται στο παρόν των πόλεων που ζούμε. Σε αυτήν την πολύπλοκη και αντιφατική πραγματικότητα, η χυδαιότητα, η ομορφιά, οι κλίμακες, οι σχέσεις μεταξύ των πραγμάτων και τα νοήματα αποτυπώνονται πάνω στην αρχιτεκτονική μορφή δημιουργώντας νέους επικοινωνιακούς κώδικες και νέα σημασιολογικά πλαίσια.